kurt.himpe@izegem.be 

Persmededelingen

Persoverzicht

7 december 2020

Vanaf 12 december 2020 pakken Kasteel Ravenhof en Eperon d’Or uit met de tijdelijke tentoonstelling ViceVersa. “Het opzet is op meerdere vlakken uniek”, zeggen de schepenen van Cultuur en Musea Kurt Himpe uit Izegem en Lieselot Denolf uit Torhout. “ViceVersa is namelijk een dubbeltentoonstelling. Eperon d’Or leent schoenen van de voormalige Torhoutse schoenfabriek Couppé uit voor een tentoonstelling in Kasteel Ravenhof. Het Museum van Torhouts Aardewerk (MTA) leent op zijn beurt een selectie Izegemse aardewerktegels uit voor een tentoonstelling in Eperon d’Or. Naast de objecten zelf, wisselen beide musea uiteraard ook de nodige expertise uit.”

Stageproject zorgt voor ‘omgekeerde wereld’

Els Degryse werkte vorig academiejaar in Eperon d’Or voor haar bachelorstage kunstwetenschappen aan een project rond een collectie 18de-eeuwse Izegemse haardtegels waarover weinig bekend was. Onderzoek bracht heel wat informatie naar boven, ideaal om aan het publiek te tonen via een tentoonstelling. Als inwoner van Torhout rijpte bij haar de idee om er een dubbeltentoonstelling van te maken. De link ligt immers voor de hand: het Museum Torhouts Aardewerk is gevestigd in de woning van voormalig schoenfabrikant Couppé, kasteel Ravenhof. Tegels in Izegem, schoenen in Torhout, het is de omgekeerde wereld, het is ViceVersa.

Tegels in Eperon d’Or

Zo verlaat Eperon d’Or straks even zijn comfort zone. “De tijdelijke tentoonstelling ViceVersa focust namelijk niet op schoenen, borstels, stoom of stroom…, maar wel op haardtegels. De bezoeker mag zich verwachten aan een explosie van aardetinten, wervelende ornamenten en authentiek vakmanschap”, aldus conservator Hilde Colpaert.

“Izegem was vroeger niet alléén een centrum voor schoen- en borstelproductie. In de achttiende eeuw werden er bij ons ook heel wat aardewerktegels gemaakt. Die tegels hadden een aantal typische kenmerken. Izegemse tegelmakers waren bijvoorbeeld bij de eersten om de typische aardetinten aan te vullen met groene accenten. Izegemse tegels waren ook een tikkeltje kleiner dan hun soortgenoten uit andere streken. Er waren dus meer tegeltjes per schouw nodig. Deze lokale tegels vormen het onderwerp voor het Izegemse luik van ViceVersa”, verduidelijkt Hilde Colpaert.

“We brengen voor de eerste keer een ruime selectie van deze Izegemse tegels samen in één tentoonstelling. We ontlenen daarvoor niet alleen bij het MTA, maar ook bij Trezoor en een aantal privéverzamelaars. Kunstenaar en cartoonist Benoît van Innis zorgt voor een hedendaags luik aan een historisch onderwerp. In het tweede deel van de tentoonstellingsperiode zal tegelatelier De Knock uit Kuurne zijn meesterschap tonen. Drie generaties tegelbakkers leveren daar immers heel wat vakkennis op”, vult schepen Kurt Himpe aan.

Schoenen in kasteel Ravenhof

Torhout zet enerzijds in op de geschiedenis van kasteel Ravenhof en anderzijds op de rol van de familie Couppé en hun schoenfabriek in Torhout. Daar zit ook de thematische samenwerking: een uitwisseling van onverwachte zaken. 

De site gaat terug op een ouder gegeven uit de 13de eeuw. Dokter René van Oye koopt het domein ca. 1840. In 1863 richt hij aan de nabijgelegen "Cortemarcq wegel" een vlaszwingelarij-linnenfabriek op en tussen 1850 en 1874 bouwt hij een aantal woningen voor zijn arbeiders, in de volksmond zogenaamd "Van Oye's reke" (cf. Eugeen Van Oyestraat). Hier groeide Eugeen van Oye op, bekend van “Dien avond en dien roze”, het vriendschapsgedicht van Guido Gezelle. .

In 1906 koopt Oscar Hostyn het "Ravenhof" en de vroegere fabrieksgebouwen waar zijn schoenfabriekje komt. In 1919-1920 volgen ingrijpende restauratiewerken met decoratiewerken door de Roeselaarse familie Duyvewaerdt. Het meest in het oog springen de decoraties in de 'Grand Salon’, tegenwoordig de gobelinzaal. Daar zien we een aantal unieke geschilderde wandtapijten en de houten art-deco-lambrisering van de hand van De Coene uit Kortrijk, een mooi staaltje ambachtelijke kunst.

Later komen het domein en het bedrijf in handen van de familie Couppé. De Couppé-schoenfabriek zou uitgroeien tot één van de grootste fabrieken uit de regio. Bezoekers kunnen unieke exemplaren van de bekende schoenmerken Lancia, Noordzee en Cameo bewonderen en ze krijgen het verhaal mee van de familie die dit domein beheerde.

Na 1960 verkrot het domein echter. Het stadsbestuur koopt het aan in 1989 en geeft de tuinen, de oude fabriek en het kasteeltje tot op vandaag een nieuwe, openbare bestemming.

Daarover gaat dus de tentoonstelling: de schoennijverheid in Torhout, de evolutie van het kasteeltje met zijn fraaie decoratie in de vroege 20ste eeuw, de rol van de familie Couppé in de 20ste eeuw en heel wat materiaal in relatie met de collectie van het Museum Torhouts Aardewerk dat tijdens de tentoonstelling voortdurend te bezoeken zal zijn.